Πώς να βουρτσίζετε τα δόντια
Το πρώτο θεμα ειναι η επιλογη οδοντόβουρτσας. Μπορείτε πάντα να χρησιμοποιήσετε μια μαλακή οδοντοβούρτσα με μικρό κεφάλι. Μια μαλακή οδοντοβούρτσα είναι αρκετά σκληρή να αφαιρέσει την οδοντική πλάκα και αρκετά μαλακή ώστε να μην καταστρέψετε τα δόντια ή τα ούλα σας.
Το επόμενο ζήτημα είναι η επιλογή μιας καλής οδοντόκρεμας. Σε γενικές γραμμές κάθε οδοντόκρεμα που περιέχει φθόριο είναι επαρκής εκτός αν κριθεί σκόπιμη από τον οδοντίατρό σας η χρήση συγκεκριμένου σκευάσματος. Επειδή υπάρχουν πολλές τεχνικές βουρτσίσματος, θα ήταν σκόπιμο να ρωτήσετε τον οδοντίατρό σας ποια θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε. Ενας από τους πλεον δημοφιλεις περιγραφεται παρακατω.
Τοποθετήστε τις τρίχες της οδοντόβουρτσας έτσι ώστε να σχηματίζουν μια μικρη γωνια με τα ουλα και τα δόντια. Πιέστε απαλά ώστε οι άκρες των τριχών να εισχωρήσουν μεταξυ δοντιων και ουλων.Εφαρμοστε πλευρικες δονησεις και στη συνεχεια κυληστε προς τα κατω την κεφαλη της οδοντοβουρτσας ώστε να απομακρυνθει η οδοντικη πλακα. Επαναλαβετε αυτή τη διαδικασια μερικες φορες πριν προχωρησετε στην επομενη ομαδα δοντιων (περιοχη 2-3 δοντιών κάθε φορα) . Το βουρτσισμα κατά τον τροπο αυτο θα πρεπει να περιλαμβανει τις εσωτερικές (γλωσσικες) και τις εξωτερικες (παρειακες) επιφανειες. Για τις εσωτερικες επιφανειες των προσθιων δοντιων κρατηστε την οδοντοβουρτσα καθετα και για τις μασητικες επιφανειες καντε μικρες κινησεις μπρος –πισω. Σε ότι αφορα τη συχνοτητα του βουρτσισματος, ιδανικα θα πρεπει κανεις να βουρτσιζει επειτα από κάθε γευμα αλλα τουλαχιστον δυο φορες την ημερα- μια μετα το πρωινο και την επομενη πριν το βραδυνο υπνο
Μεσοδόντιος καθαρισμός
Καθως οι επιφανειες μεταξυ των δοντιων δεν είναι προσβασιμες από την οδοντοβουρτσα καθισταται απαραιτητη η χρηση οδοντικου νηματος. Ο οδοντιατρος μπορει να σας δωσει οδηγιες για τη σωστη χρηση του οδοντικου νηματος. Οι ακολουθες προτασεις μπορουν να σας βοηθησουν.
- Κοψτε ένα κομματι νηματος περιπου 50 εκατοστα σε μηκος και τυλιξτε το μεγαλυτερο μερος του στον μεσο δακτυλο του ενός χεριου.
- Τυλιξτε το υπολοιπο νημα γυρω από το ιδιο δακτυλο του αλλου χεριου. Στο δακτυλο αυτό θα τυλιχτει και το άλλο τμημα του νηματος κατά τη διαρκεια της χρησης του
- Κρατηστε σφιχτα το νημα αναμεσα στους δεικτες και τους αντιχειρες κάθε χεριου, αφηνοντας ένα μηκος νηματος περιπου 5 εκατοστα σε μηκος μεταξυ των χεριων. Με ηπιες κινησεις περαστε το νημα αναμεσα στα δοντια σας.
- Όταν το νημα φθασει στο ελευθερο ακρο των ουλων,δωστε του σχημα όπως το λατινικο γραμμα C ενώ θα εφαπτεται στην επιφανεια του δοντιου. Στη συνεχεια προωθηστε το με ηπιες κινησεις αναμεσα στο δοντι και το ουλο μεχρι να νιωσετε καποια αντισταση.
- Κρατηστε το νημα σε επαφη με το δοντι. Τριψτε με ηπιες κινησεις την επιφανεια του δοντιου απομακρυνοντας παραλληλα το νημα από τα ουλα.
Κακοσμία του στοματος
Στο 85%-90% των περιπτωσεων της κακοσμιας του στοματος, η αιτιολογια σχετιζεται με τοπικους παραγοντες ή με παθολογικες καταστασεις που εντοπιζονται στη στοματικη κοιλοτητα. Συγκεκριμενα, η κακη στοματικη υγιεινη, τερηδονισμενα (χαλασμενα) δοντια, νοσηματα των ουλων (ουλιτιδα, περιοδοντιτιδα, ελκονεκρωτικη ουλιτιδα) , προσθετικες εργασιες (κακοτεχνες γεφυρες – οδοντοστοιχιες, που δεν καθαριζονται ή/και παραμενουν στο στομα ολο το 24ωρο), υπολειμματα τροφων στη ραχη της γλωσσας ιδιαιτερα στο οπισθιο τμημα, ελκωσεις, λοιμωξεις του στοματος, μειωμενη ποσοτητα σαλιου και το υπερβολικο καπνισμα αποτελουν τις κυριοτερες αιτιες δυσοσμιας του στοματος. Σπανιοτερα, η κακοσμια μπορει να οφειλεται σε γενικα αιτια και να αποτελει συμπτωμα καποιου υποκειμενου συστηματικου νοσηματος. Δυνητικες πηγες μπορει να είναι νοσηματα της ρινικης κοιλοτητας (μυτης) όπως ιγμοριτιδα, ρινικοι πολυποδες και των αμυγδαλων. Επισης, νοσηματα του φαρυγγα και του οισοφαγου (γαστροοισοφαγικη παλινδρομηση, πεπτικο ελκος), νοσηματα των πνευμονων, των νεφρων, του ηπατος, ο σακχαρωδης διαβητης, καθως και διαφορα εμπυρετα νοσηματα. Εάν κανενας από τους παραπανω τοπικους η γενικους παραγοντες δε μπορει να αναγνωρισθει ως αιτιο, τοτε η κακοσμια χαρακτηριζεται ως ιδιοπαθης. Για την κακοσμια που οφειλεται σε τοπικα αιτια (πλειοψηφια των περιπτωσεων) βασικες αρχες αντιμετωπισης είναι:
- Σχολαστικη στοματικη υγιεινη
- Θεραπεια των νοσηματων των ουλων
- Αποκατασταση οδοντικων προβληματων
- Συστηματικο βουρτσισμα και καθαρισμος της ραχης της γλωσσας
- Ελαττωση των gram αρνητικων αναεροβιων μικροβιων ειτε με τοπικη εφαρμογη σκευασματων ειτε με συστηματικη χορηγηση αντιβιοτικων υπο ορισμενες προυποθεσεις και εφοσον κριθει απαραιτητο από τον θεραποντα
Στοματική υγεία και διατροφή
Η μονιμη απειλη για το στομα είναι τα μικροβια (μικροβιακη πλακα) που παραμενουν μετα τα γευματα πανω στα δοντια αλλα και μεταξυ δοντιων και ουλων (ουλοδοντικη σχισμη). Όταν αυτά δεν απομακρυνθουν τους δινεται η δυνατοτητα να αυξηθουν και καταναλωνοντας τα υπολειμματα των τροφων που δεν εχουν απομακρυνθει, να παραγουν ως προιοντα απεκκρισης, οξεα τα οποια καταστρεφουν ειτε τα δοντια (τερηδονα) ειτε τα ουλα (ουλιτιδα). Για την προφυλαξη, λοιπον, των δοντιων είναι απαραιτητο
- Επιμελες βουρτσισμα των δοντιων. Η χρηση οδοντοκρεμας με φθοριο θεωρειται απαραιτητη.
- Μεσοδοντια υγιεινη (οδοντικο νημα ή μεσοδοντια βουρτσακια)
- Η εφαρμογη φθοριωσης από τον οδοντιατρο στα παιδια και στους εφηβους είναι ιδιαιτερα αποτελεσματικη. Εξαιρετικα ωφελιμη θεωρειται η φθοριωση ακομα και στους ενηλικες.
- Η καταναλωση γλυκων και ζαχαρης είναι γνωστο ότι είναι επιβλαβης για τα δοντια. Αυτό όμως που πρεπει να σημειωθει είναι πως δεν εχει σημασια τοσο η ποσοτητα των γλυκων που καταναλωνεται οσο η συχνοτητα καθως και η μορφη με την οποια αυτά λαμβανονται (στερεη, υγρη, κολλωδης). Αν παρολα αυτά γινει καταναλωση γλυκων καλο είναι αυτή να γινεται μετα το φαγητο και να ακολουθειται από βουρτσισμα των δοντιων. Αξιζει να σημειωθει, επισης, ότι η καταναλωση οξινων τροφων ή ροφηματων με μεγαλη συχνοτητα εναι δυνατο να προκαλεσει σοβαρες, μη αντιστρεπτες βλαβες στην επιφανεια των δοντιων (διαβρωση).
- Η καταναλωση φρουτων, λαχανικων και γαλακτοκομικων είναι ιδιαιτερα ωφελιμη για την υγεια των δοντιων. Αυτές οι κατηγοριες τροφων, ειδικα αν αντικαταστησουν στα μεσογευματα τα γλυκα, επιδρουν θετικα στην υγεια του στοματος.
- Το σαλιο ξεπλενει το στομα και διευκολυνει στη απομακρυνση των υπολειμματων των τροφων. Το τσιγαρο όμως, το αλκοολ, πολλα φαρμακα, ακομη και η παροδος της ηλικιας μειωνουν πολλες φορες την ποσοτητα του. Το μασημα τσιχλας, συμβαλλει στην αυξηση της παραγωγης σαλιου. Γι’αυτό και όταν δεν είναι εφικτο το βουρτσισμα των δοντιων είναι ωφελιμο το μασημα τσιχλας χωρις ζαχαρη, χωρις σε καμια περιπτωση να υποκαθιστα το βουρτσισμα.
- Η χρηση φθοριουχων και αντιμικροβιακων στοματικων διαλυματων συμβαλλει επισης στην καλη υγιεινη του στοματος αλλα θα πρεπει να συνοδευεται παντα μετα από υποδειξη του οδοντιατρου.
- Οι ασθενεις που πασχουν από χρονια ουλιτιδα και κυριως ποεριοδοντιτιδα, πρεπει να είναι ιδιαιτερα σχολαστικοι με τη στοματικη τους υγιεινη και να επισκεπτονται τον οδοντιατρο στα τακτα χρονικα διαστηματα που τους εχει υποδειξει.
- Ολοι θα πρεπει να επισκεπτονται τον οδοντιατρο κάθε 6-12 μηνες για τον ελεγχο της στοματικης υγειας.